ಪೊಡಾಯಿನ್ ಜೋರ್ ಗಾಳಿಗೆ, ಕಡ್ಲಿನ್ ಆ ತೆರಿಗಳ್ ಸುಂಯ್ ಗುಟ್ಟು ಶಬ್ದು ಕೆಳ್ಕಂಡ್, ಅಜ್ಜಿ ಹೇಳು ಕಥಿಗೆ ಮಲ್ಕಂತಿದ್ದರ್ ನಾವ್. ಅವತ್ತ್ ಜನವರಿ ಆರ್ನೆ ದಿನದ್ ಹೊತ್ತ್ ಕಂತಿ ಹೊಯ್ ಇದ್ದಿತ್. ಏಳುವರೆ ಏಂಟ್ ಆಯ್ತ್ ಅಂದ್ರ ಸಾಕ್ ಊರಿಗ್ ಊರೆ ಉಂಡ್ಕ ಮನಿಕಂತ್ ಇದ್ದಿತ್. ಆ ನೂರ್ ವೋಲ್ಟಿನ್ ಬಲ್ಪ ಸುಚ್ಚ್ ಬಂದ್ ಮಾಡಿ ಅಜ್ಜಿ ಹಾಂಗೆ ಎಲಿ ಅಡ್ಕಿ ತಿಂತ ಹಸಿ ಬುಡ್ದಂಗ್ ಗೋಡಿ ಒರ್ಗಿ ಕುಕಂಡಳ್.
ಕಾಲ್ ಬದಿ ಮೂರ್ ಒಟ್ಟಿ ಇದ್ದ್ ಆ ಬೂದ್ ಬಣ್ಣದ್ ಒಲ್ಲಿನ್ ಕಾಲಿಂದ ಮಂಡಿ ಮೇಲಿನರಿಗೂ ಹೊದ್ಕಂಡ್ರು, ಆ ಒಟ್ಟಿಯಂಗ್ ನುಗ್ಗು ತಂಡಿ ಗಾಳಿಗೆ ಮೈ ಮುಯ್ಟ್ಕಂಡ್ದೆ ಉಪಾಯು ಇರ್ಲಿಲ್ಲ. ಹೀಂಗ್ ಇಪ್ಪತಿಗೆ ನಮ್ ಸೋಮಜ್ಜಿದ್ ದಿನಕ್ಕ್ ಒಂದ್ ಕಥಿ ಶುರು ಆತ್ ಇದ್ದಿತ್. ಆರ್ ಅವತ್ ಹೇಳದ್ ಕಥಿ ಇವತ್ತಿಗೂ ನಂಗೆ ಜಟ್ಟಿಗನ್ ಗೆಂಡ ಬಪ್ಪತಿಗೆ ನೆನ್ಪ್ ಆಪುದ್.
ಕಥಿ ಅಜ್ಜಿ ಬಾಯಂಗೆ ಕೆಣಿ….
“ಈ ಜಟ್ಟಿಗನ್ ದೇವಸ್ಥಾನದಂಗೆ ಇಪ್ಪು ಬೊಬ್ಬಯ್ರನ್ ಹೆಂಡ್ತಿ ಉಮ್ಮಲ್ತಿಗೆ ಚಣ್ಣ್ ಚಣ್ಣ್ ಮಕ್ಕಳ್ ಅಂದ್ರೆ ಪ್ರಾಣು, ಕಂಡ್ರ್ ಬಿಡುದಿಲ್ಲ, ಹಿಡ್ಕಂಡ್ ತಿಂಬುದ್. ಆರ್ ಬೊಬ್ಬಯ್ರಂಗೆ ಉಮ್ಮಲ್ತಿ ಈ ಶೀಲು ಸಮ್ಕಟ್ ಆತಿಲ್ಲ ಇದ್ದಿತ್. ಬೊಬ್ಬಯ್ರಂಗೆ ಗೊತ್ತಿತ್ ಗೆಂಡದ್ ಹಬ್ಬಕ್ ಸುಮಾರ್ ಮಕ್ಕಳ್ ಬತ್ತು ಅಂದೆಳಿ. ಅದ್ಕೆ ಅವ ಗೆಂಡಕ್ ಮೂರ್ ದಿನ ಇಪ್ಪತಿಗೆ ಉಮ್ಮಲ್ತಿ ಕೈಯಂಗ್ ಸಿಬ್ಲ್ ಕೊಟ್ಟ್ ಕಡ್ಲಿಗ್ ಹೊಯ್ ನೀರ್ ತಕ ಬಾ ಅಂದೇಳಿ ಕಳ್ಸಸ್ತ, ಉಮ್ಮಲ್ತಿ ಸಿಬ್ಲ್ ಹಿಡ್ಕೊಂಡ್ ಕಡ್ಲ್ ಬದಿಗ್ ಬಂದ್ ನೀರ್ ಗೋರುಕ್ ಶುರು ಮಾಡ್ತಳ್, ಆರ್ ಅದ್ರಂಗ್ ನೀರ್ ನಿಲ್ಲತ್ತಾ. ಅವಳ್ ಕಡ್ಲ್ ಬದಿಯಂಗ್ ಇಪ್ಪತಿಗೆ ಇಲ್ಲ್ ಗೆಂಡು, ಹಬ್ಬು ಎಲ್ಲಾ ಮುಗ್ಸಿ ಇರತ್ರ್. ಮೂರ್ ನಾಲ್ಕ್ ದಿನ ಬಿಟ್ಟ್ ಬರಿಗೈಯಂಗ್ ಬಂದ್ ಉಮ್ಮಲ್ತಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ್ ಸುತ್ತಾ ಇಪ್ಪು ಮಕ್ಕಳ್ ಹೆಜ್ಜೆ ಕಂಡ್ಕೊಂಡ್ ‘ನನ್ ಪುಟ್ ಪುಟ್ ಕಾಲೇ’ ಅಂದೇಳಿ ಮರ್ಕುಕ್ ಶುರು ಮಾಡ್ತಳ್. ಅವಳ್ನ ಬೊಬ್ಬಯ್ರ ಕಡಿಕ್ ಸಮಾಧಾನ ಮಾಡಿ ಒಳ್ ಕರ್ಕೊಂಡ್ ಹೋತಿದ್ದ.”
ಗೋಡಿಗ್ ಒರ್ಗಿ ಕೂತಿದ್ದ್ ಅಜ್ಜಿ ಹಾಂಗೆ ಹಸಿ ಮೇಲ್ ಮಲ್ಕೊಂಡ್ ನನ್ ತಲಿಯಂಗ್ ಹೇನ್ ಬೇಳ್ಚುಕ್ ಶುರು ಮಾಡ್ತ್ ಇದ್ದಿದಳ್. ಅಸಲ್ ಗುಟ್ಟಂಗ್ ನಮ್ಗೆ ಹೆದ್ರಿಕಿ ಎಂತಕ್ ಅಂದ್ರೆ, ಆ ಉಮ್ಮಲ್ತಿ ಸಿಬ್ಲ್ ಹಿಡ್ಕೊಂಡ್ ಕಡ್ಲಿಗ್ ಬಪ್ಪು ದಾರಿಯಂಗೆ ನಮ್ ಮನಿ ಇಪ್ಪುದ್. ಇಷ್ಟ್ರಂಗೆ ಆಚಿ ಬದಿ ಗೋಡಿಯೇ ಬೇಕ್ ಅಂದೇಳಿ ಜಗಳ ಮಾಡಿ ಅಲ್ ಹೋಯ್ ಮನಿಕಂಡಿದ್ದ್ ನನ್ ತಮ್ಮ ಯೋಗಿ ಅಜ್ಜಿ ಇನ್ನೊಂದ್ ಮಗ್ಗಲಿಗ್ ಬಂದ್ ಮನಿಕಂತ್ತಿದ್ದ.
ಬೆಳ್ಗಾತ್ ಐದುವರಿಗ್, ನಮ್ ಮೇಳದ್ ಹೇರಿಯಣ್ಣ್ ಮನಿ ಪ್ರಭಾಕರಣ್ಣ ರಾಮ್ ಮಂದಿರದಂಗ್ ಹಾಕೋ ಭಕ್ತಿಗೀತೆಂಗೆ ಊರಿಗೆ ಬೆಳ್ಕ್ ಆತಿದ್ದಿತ್. ಆಗ್ಲಿಕ್ ಒಂದ್ ದಿನು ಕೋಳಿಗ್ ಕೂಗುಕ್ ನೆನ್ಪ್ ಹೋರು ದೇವಸ್ಥಾನದಂಗ್ ” ಶ್ರೀ ರಾಮ ಜಯರಾಮ ಪಟ್ಟಾಭಿರಾಮ, ಶ್ರೀ ರಾಮ ರಘುರಾಮ ಶ್ರಂಗಾರ ರಾಮ…”ಮಾತ್ರ ತಪ್ತಾ ಇರ್ಲಿಲ್ಲ. ಅಷ್ಟೋತ್ತಿಗಾಗ್ಲೆ ನಮ್ ಅಜ್ಜಿ ಭತ್ತದ್ ಒಲಿಗೆ ಬೆಂಕಿ ಹಾಕಿ ಚಾ ಕಣ್ಣ್ ಮಾಡುಕ್ ಹೋತಿದ್ದಳ್. ನಾವ್ ಎದ್ಕೊಂಡ್ ಭತ್ತದ್ ಒಲಿಗ್ ದರ್ಲಿ ಮುಂದ್ ದೂಡ್ತಾ ಚಳಿ ಕಾಯಿಸ್ತಾ ಇಪ್ಪತಿಗೆ ಸಾಪ್ ಬೆಳ್ಗ್ ಆತ್ ಇದ್ದಿತ್. ಘಂಟಿ ಆರ್ ಹೋಯ್ತ್ ಅಂಬತಿಗೆ ಅಬ್ಬಿ ಒಟ್ಟಿಗ್ ಚಣ್ಣ್ ಕೊಡ್ಪಾನು ಹಿಡ್ಕೊಂಡ್ ತೊಂಡಿಗ್ ನೀರ್ ಹೊಯ್ಯುಕ್ ಹೋತ್ ಇದ್ದಿತ್. ಎರಡ್ ದರಿ ನೀರ್ ತಪ್ಪುದ್ರ್ ಒಳಗೆ ನಮ್ ಪುಂಗಿ ಬಂದ್ ಆಯ್, ಅಂಚ್ ಕಟ್ಟಿ ಮೇಲ್ ಕೂಕಂಡ್ ಪಕ್ಕದ್ ಮನಿ ಗೆದ್ದಿ ಉದ್ದಿನ್ ಕೋಡ್ ಕಿತ್ಕ ತಿಂತ್ ಇದ್ದಿತ್ . ಬೈಯುಕು ಇಲ್ದೆ, ಬಿಡುಕೂ ಇಲ್ದೆ ಪಕ್ಕದ್ ಮನಿ ನಾಗುವಕ್ಕ ‘ ಗಡಾ ಹಬ್ಬದ್ ಎದ್ರಿಗ್ ಹೇಲ್ ಶುರು ಮಾಡ್ಕಂತೆ’ ಅಂದೆಳಿ ಹೆದ್ರಸ್ತ ಇದ್ದಿದಳ್. ಆ ಹೆದ್ರಿಕಿಗೋ ಏನೋ ಹಬ್ಬ ಆದ್ ಮೇಲೆ ಉದ್ದಿನ್ ಕೋಡ್ ಕಿತ್ಕ ತಿಂತ ಇತ್.
ಹಬ್ಬಕ್ ಒಂದ್ ತಿಂಗ್ಳ ಇದ್ದಲ್ಲೇ, ನಮ್ ಶಾನಭೋಗರ್ ಮನಿ ಇಂದಿರಕ್ಕ ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ಪ್ರಾಕ್ಟೀಸ್ಗೆ ಎಲ್ರಿಗೂ ಬಪ್ಪುಕ್ ಹೇಳ್ತ್ ಇದ್ದಿರ್. ಕುಳ್ಳಕ್ ಇಪ್ಪುಕೊ ಏನೋ ಆನೊಂದ್ವಣ್ ಮಗ ಪ್ರವೀಣಂಗೆ ಯಾವ್ ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ಆರು ಮಧ್ಯ ನಿಲ್ಸ್ತಾ ಇದ್ದಿರ್. ಆಗಳಿಕೆ ಹಿಟ್ ಆದ್ ನಮ್ ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ” ಭೋಲು ತಾರಾರಾರಾ”.ಬೈದು, ಹೊಡ್ದು ಒಂದ್ ಒಳ್ಳೆ ಗ್ರೂಪ್ ರೆಡಿ ಮಾಡಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ನಿದ್ರಿ ಬಪ್ಪುಕಿದ್ರೆ ಮೊದ್ಲೆ ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ಪ್ರೊಗ್ರಾಮ್‌ ಗೆಂಡದ್ ದಿನ ಮಾಡ್ಸ್ತಾ ಇದ್ದಿರ್.
ಹಂದೆರ್ ಮಳ್ಗಿಯಂಗ್ ಅಪ್ಪ ತಂದ್ ಒಂದೇ ಕಲರ್ ಅಂಗಿ ಚೆಡ್ಡಿ ಪೀಸ್ ಹೋಲ್ಸುಕ್ ಕೋಟ್ಟದ್, ಹಬ್ಬದ್ ಒಳ್ಗ್ ಸಿಗುತ್ತಾ ಅಂಬುದೇ ದೊಡ್ಡ್ ತಲೆಬಿಸಿ. ಶಾಲಿಗ್ ಹೋಪತಿಗೂ ಬಪ್ಪತಿಗೂ ಟೈಲರ್ ಅಂಗಡಿ ನುಗ್ಗಿ ಕೇಂಡ್ಕಂಡೆ ಮನಿಗ್ ಹೋತ್ ಇದ್ದಿತ್. ಕೊನೆಗೂ ಗೆಂಡದ್ ದಿವ್ಸ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ನಮ್ಮ್ ಕೈಗೆ ಬಟ್ಟೆ ಬಪ್ಪುಕು ಆಪು ಖುಷಿ ಅಷ್ಟ ಇಷ್ಟ್ ಅಲ್ಲ.
ದೇವಸ್ಥಾನ್ ಎದ್ರಿನ್ ದೊಡ್ಡ ಆಲದ್ ಮರದ್ ಕೆಳಗೆ ಗೆಂಡಕ್ ನಾಲ್ಕ್ ದಿನ ಮುಂಚೆಯೇ ಹನಿ ಕೂಕಂತ ಇದ್ದಿರ್, ಅವ್ರ್ ಡೊಳ್ಳಿನ್ ಶಬ್ದ ಹಬ್ಬದ್ ಸಂಭ್ರಮು ಹೆಚ್ಚ್ ಮಾಡ್ತಾ ಇತ್ತ್. ಕಾಲ್ ದೇವಸ್ಥಾನದ್ ಮುಖ ಮಾಡ್ತಾ ಇತ್ತ್, ತೊಟ್ಲ್ ಬಂದಿತಾ ಇಲ್ಯಾ ಕಾಂಬುಕೆ. . . . ಗೆಂಡದ್ ಹೊಂಡಕ್ ಬೆಂಕಿ ಬಿದ್ದ್ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಮಕ್ಕಳ್ ಪ್ರೋಗ್ರಾಂ ಶುರು ಆತ್ ಇದ್ದಿತ್. ಹಾಂಗ್‌ ಘಂಟೆ ಹನ್ನೆರಡ್ ಆಯ್ತ್ ಅಂಬತಿಗೆ ನಮ್ ವಸಂತ ಮತ್ತ್ ಯೋಗಿ ಟೀಮ್ ಕೈಕೊಚ್ ಶುರು ಆತ್ ಇದ್ದಿತ್. ಆಟ ಸಾಮಾನಿನ್ ಅಂಗಡಿಯವ ನಿದ್ರಿ ಮಾಡ್ರ್ ಮೇಲೆ ಕೈಗ್ ಎಂತ ಸಿಗತ್ತ್ ಅದ್ನ ಕದ್ಕ ಓಡ್ತಾ ಇದ್ದಿರ್. ಗಸ್ತಿಗೆ ನನ್ನೋಟ್ಟಿಗೆ ಇಬ್ರ್ ನಿತ್ಕಂತ್ತಿದಿರ್, ಯಾರರೂ ಕಾಂತ್ರಾ ಕಾಂಬುಕೆ…
ಆಗಳಿಕೆ ನಮ್ ಅಪ್ಪ (ಮುದ್ದಣ್ಣ್ ಹೋಟ್ಲ್) ನ ಹೋಟೆಲ್ ಅಂದ್ರೆ ಊರಂಗ್ ಒಂದ್ ಹೆಸ್ರಿಗ್ ಹೋದ್ದ್. ಗೆಂಡದ್ ಹಿಂದಿನ್ ದಿನವೇ ನಮ್ ಅಪ್ಪ ಆ ತೋಟ್ಲ್ ಹುಗು ಜಾಗದ್ ಪಕ್ಕದಂಗೆ ಹೋಟ್ಲ್ ಹಾಕ್ತಾ ಇದ್ದಿರ್. ನಮ್ ಮನೆಯಿಂದ ದೇವಸ್ಥಾನದರಿಗೂ ಸುಮಾರ್ ಅರ್ಧ ಕಿಲೋಮೀಟರ್ ಬೆಂಚ್ ಟೇಬಲ್ ಹೋತ್ಕೊಂಡ್ ಹೋಪುದೇ ಆತಿದ್ದಿತ್. ಆರು ಅದ್ ಹಬ್ಬದ್ ಖುಷಿಗೆ, ಅಪ್ಪ ಕೋಡೋ ದುಡ್ಡಿಗೆ ಕಷ್ಟ ಆತ್ ಇರಲಿಲ್ಲ.. ಹಬ್ಬದ್ ದಿನ ನಾಲ್ಕ್ ಲೋಟಿ, ಐದ್ ಪ್ಲೇಟ್ ತೋಳ್ದಿಕಿ ಹತ್ತ್ ರುಪಾಯಿ ಹಿಡ್ಕೊಂಡ್ ತೋಟ್ಲ್ ಬದಿಗ್ ನಿತ್ಕಂತ್ ಇದ್ದಿತ್. ಆ ತೊಟ್ಲ್ ಆಡ್ಸುವನ್ ಎಲ್ಲಾರು ಒಂದ್ ಜನು ಕಮ್ಮಿ ಆರೆ ಬದಿಗ್ ನಿತ್ತರನ್ ಯಾರನ್ನಾರು ಎತ್ತಿ ಕೂಳ್ಸ್ತಿದ್ದ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಸುಮಾರ್ ಜನು ಕಾಯ್ತಾ ಇದ್ದಿರ್. ಕಡಿಕೂ ಕರಿದಿರೆ ಇದ್ದದ್ ದುಡ್ಡ್ ಬಿಚ್ತಾ ಇದ್ದಿತ್.
ದೇವಸ್ಥಾನದ್ ಪೂಜೆ ಪುನಸ್ಕಾರು ಗಮ್ಮತ್ತಿನಂಗೆ ಆತ್ ಇದ್ದಿತ್. ಆರೆ ಆಗಳಿಕೆ ಅದ್ ನಮ್ಗೆ ಅಷ್ಟು ಅರ್ಥನೂ ಆತಾ ಇಲ್ಲ ಇತ್. ನಮ್ ಆಲೋಚನಿ ಖಾಲಿ ತಿಂಬುದ್ , ತೊಟ್ಲ್ ಆಡುದ್ , ತಿರ್ಗುದ್ . ಅದೇ ಖುಷಿ ಕೊಡ್ತಾ ಇತ್.
ಪ್ರಸ್ತುತ…… ಕಾಲ ಸರಿದಂತೆ ಆ ಉತ್ಸಾಹ, ಸಂಭ್ರಮ ಮಾಸುತ್ತ ಬಂತು. ಕತೆ ಹೇಳುವ ಅಜ್ಜೀರು ಇವತ್ತು ಟಿವಿ ಮುಂದೆ ಕತೆ ಕೇಳೊಕೆ ಶುರು ಮಾಡಿದ್ರು. ಭಕ್ತಿಗೀತೆ ಹಾಕ್ತಾ ಇದ್ದ ಪ್ರಭಾಕರಣ್ಣನ ಸ್ಥಾನ ತಗೋಳ್ಳಕೆ ಯಾರೂ ತಯಾರಿಲ್ಲ. ಎದ್ದೇಳುದೇ ಕಷ್ಟ. ಬಿಡುವು ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ಹೇಳಿ ಕೋಡಲಿಕ್ಕೆ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಇಂದಿರಕ್ಕ ಬರಲೇ ಇಲ್ಲ. ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಡ್ಯಾನ್ಸ್ ಮಾಡ್ತಾ ಇದ್ದ ಪ್ರವೀಣ ಯಾವುದೋ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದ ಜನರ ಮಧ್ಯ ಬದುಕ ಅರಸಿಕೊಂಡಿದ್ದ. ಆಟಿಕೆ ಎಗರಿಸುತಿದ್ದ ಕೈಗಳಿಂದು ಗನ್ ಹಿಡಿದು ದೇಶ ಕಾಯುತ್ತಿವೆ. ಇದು ಇವರದ್ದಷ್ಟೆ ಅಲ್ಲ, ನಮ್ಮದು ನಿಮ್ಮದೂ ಕೂಡ. ಸಂಭ್ರಮಕ್ಕೆ ಜೋತೆಯಾಗೋ ಆಸಕ್ತಿ ಇದ್ದರೂ, ಸಮಯದ ನೆಪವೋಡ್ಡಿ ಸರಿದು ನಿಲ್ಲುವರೆ ಹೆಚ್ಚು..
ಬದುಕ ಬಾಲ್ಯದ ಅನುಭಾವಗಳ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಜಟ್ಟಿಗೇಶ್ವರನ ಜಾತ್ರೆ ಅಜರಾಮರ.. .. ಮತ್ತದೇ ಮಾಗಿಯ ಚಳಿ…..
ಹರೀಶ್ ಕಾಂಚನ್, ಮುದ್ದುರಾಧ…
